W tym artykule wyjaśniamy oznaczenia na produktach BHP oraz przyjrzymy się bliżej sposobom oznaczania poziomu ochrony zapewnianego przez odzież roboczą i szybki bezpieczeństwa, a także wyjaśnimy rolę deklaracji zgodności UE oraz oznaczeń zamieszczonych na sprzęcie BHP.
Mimo że najwięcej pytań odnośnie sposobu odczytywania znaczenia danego stopnia ochrony dotyczy okularów ochronnych, warto pamiętać, że odpowiednie normy musi również spełniać odzież ochronna, do której zalicza się rękawice, hełmy, kombinezony, kurtki, spodnie, płaszcze i fartuchy.
W przypadku rękawic zastosowanie ma norma PN-EN 12477-B:2005 określająca odporność na ścieranie, przecięcie, rozdarcie, przebicie oraz niewielkie odpryski ciekłego metalu, a także stopień rezystancji cieplnej, palności i – co ciekawe – poręczności, który ma istotne znaczenie w procesach spawania precyzyjnego. Z kolei pozostała odzież robocza dzielona jest zwykle na dwie klasy według normy PN-EN ISO 11611:2015:11, tj. klasę 1 o mniejszej odporności (nieinwazyjne techniki spawania, niewielkie oddziaływanie odprysków i promieniowania cieplnego) oraz klasę 2 bardziej odporną na czynniki termiczne.
Klasyfikacja odzieży ochronnej
| Klasa | Rodzaj procesu spawania | Charakterystyka czynności |
|---|---|---|
| 1 | Ręczne techniki spawania z małą formacją rozprysków i kropli stopionych metali, np. spawanie gazowe, TIG, mikroplazmowe, lutowanie, spawanie punktowe i MMA | Obsługa maszyn, np. maszyn tnących przy użyciu tlenu i plazmy, spawarek oporowych, maszyn do natryskiwania cieplnego, spawarek warsztatowych |
| 2 | Ręczne techniki spawania z dużymi ilościami rozprysków i kropli, np. spawanie MMA, MAG, MIG, samoobsługowymi drutami rdzeniowymi, cięcie plazmą i tlenem, żłobienie, natryskiwanie cieplne | Obsługa maszyn w ograniczonych przestrzeniach oraz przy spawaniu/cięciu nad głową lub w podobnych pozycjach wymuszonych |
Przy tej okazji warto również wspomnieć o szybkach ochronnych, które – mimo że nie należą stricte do ŚOI – podobnie jak okulary ochronne podlegają normie PN-EN 207:2010. Co jednak istotne, o ile okulary i gogle zapewniają ochronę przed promieniowaniem bezpośrednim, o tyle szybki stosowane są głównie do ochrony przed promieniowaniem rozproszonym. Warto o tym pamiętać, dobierając odpowiedni rodzaj osłony, gdyż zbieżność stopni ochrony (LB) może być w tym przypadku myląca. Alternatywą w tym przypadku jest stosowanie zapisów normy PN-EN 12254:2011 „Ekrany dla laserowych stanowisk roboczych – Wymagania bezpieczeństwa i badania”, która definiuje 10 poziomów ochrony od AB1 do AB10 odpowiadających maksymalnej gęstości mocy/energii, jaką szkło ochronne jest w stanie przyjąć w ciągu 100 sekund. Poziomy LB i AB są wielu przypadkach tożsame, jednak te drugie odnoszą się wyłącznie do ekranów ochronnych.
Deklaracja zgodności CE
Jak wspomniano, zgodność z normami europejskimi potwierdza deklaracja zgodności CE nadawana przez akredytowane jednostki certyfikujące. W Polsce funkcję takiej jednostki pełni Polskie Centrum Akredytacji z siedzibą w Warszawie. Według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. „W celu zapewnienia, aby wszystkie ŚOI były poddawane badaniom zgodnie z najnowszą wiedzą, maksymalny okres ważności certyfikatu badania typu UE powinien wynosić pięć lat”.
Oznakowanie świadczące o zgodności CE – podobnie jak stopnie ochrony – powinny być umieszczone w widocznym miejscu na filtrze ŚOI. Oznaczenie takie składa się z numeru normy oraz stopnia ochrony dla danego typu lasera i długości fali. Przykładowo, „PN-EN 12254 I AB8 990-1100” oznacza, że szybka ochronna spełnia wymagania normy PN-EN 12254 i zapewnia zakres ochrony AB8 dla lasera impulsowego o długości fali 990-1100 nm.
Tylko tak oznaczone produkty dają pewność odpowiedniej ochrony przed promieniowaniem laserowym. Dlatego przed zakupem należy zawsze upewnić się, czy dany producent legitymuje się posiadaniem ważnych deklaracji zgodności CE, a jego wyroby są oznaczone w sposób czytelny dla użytkownika według powyższego wzoru.
