W świecie technologii laserowych bezpieczeństwo użytkownika to kwestia absolutnie kluczowa. W szczególności, gdy mówimy o urządzeniach laserowych stosowanych do cięcia, w których wewnątrz obudowy często pracuje potężny laser klasy 4. Dla końcowego użytkownika i operatora najbezpieczniejszą kategorią jest tzw. laser klasy 1. Ale co to właściwie znaczy? Jak sprawdzić, czy dany sprzęt naprawdę spełnia wymagania klasy 1?
Oto cztery kluczowe pytania, które warto zadać przed zakupem maszyny laserowej, jeśli zależy Ci na maksymalnym bezpieczeństwie pracy.
Spis treści
1. Czy urządzenie posiada deklarację zgodności UE?
Każda maszyna, która jest sprzedawana na terenie Unii Europejskiej, musi być zgodna z odpowiednimi dyrektywami i normami bezpieczeństwa. Producent lub dystrybutor powinien dostarczyć deklarację zgodności EC/EU, potwierdzającą spełnienie wymagań takich jak:
- Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE,
- Dyrektywa niskonapięciowa (LVD),
- Dyrektywa kompatybilności elektromagnetycznej (EMC),
- Norma PN-EN 60825 dotycząca bezpieczeństwa urządzeń laserowych.
Brak takiego dokumentu to sygnał alarmowy – bez niego nie mamy pewności, że maszyna spełnia normy bezpieczeństwa obowiązujące w UE, również te dotyczące klasy 1.
2. Czy laser klasy 1 uniemożliwia dostęp do promieniowania laserowego?
Zgodnie z definicją, laser klasy 1 nie może w żadnym momencie – również podczas konserwacji – narażać użytkownika na niebezpieczne poziomy promieniowania laserowego. Jeśli wewnątrz znajduje się bardzo mocny laser (np. klasy 4), cała konstrukcja urządzenia musi być tak zaprojektowana, by promieniowanie nie wydostawało się na zewnątrz.
To oznacza:
- całkowicie zabudowaną strefę cięcia,
- brak konieczności otwierania obudowy przy codziennej obsłudze,
- odpowiednie blokady przy otwieranych panelach.
Jeśli podczas standardowego użytkowania lub rutynowej konserwacji jesteś narażony na promień lasera – to nie jest urządzenie klasy 1.
3. Czy system bezpieczeństwa zawiera podwójne zabezpieczenia (interlocki)?
W przypadku urządzeń laserowych zabezpieczenia drzwi i paneli muszą działać dwukanałowo. Co to znaczy?
- Interlocki to systemy czujników i przełączników, które wyłączają laser, jeśli drzwi zostaną otwarte.
- Jednokanałowe zabezpieczenie (np. tylko jeden prosty czujnik w drzwiach) nie wystarczy – jeśli ten jeden element ulegnie awarii, laser może nadal działać przy otwartej obudowie.
- Prawdziwe urządzenie klasy 1 powinno mieć dwa niezależne kanały zabezpieczeń, które wyłączą emisję promieniowania w razie jakiegokolwiek zagrożenia.
4. Czy urządzenie posiada właściwe oznaczenia ostrzegawcze?
Choć użytkownik z zewnątrz ma do czynienia z laserem klasy 1, to wewnątrz obudowy zwykle znajduje się laser klasy 4 – o bardzo wysokiej mocy. To oznacza, że w przypadku poważnej awarii, usunięcia osłon lub dezaktywacji zabezpieczeń, operator może zostać narażony na niebezpieczne promieniowanie.
Dlatego urządzenie powinno być wyraźnie oznakowane:
- naklejkami ostrzegającymi przed promieniowaniem laserowym,
- informacjami o klasie lasera,
- instrukcjami dotyczącymi bezpiecznej obsługi i serwisu.
Brak takich oznaczeń może świadczyć o niedbalstwie producenta i braku zgodności z normami.
Dlaczego to ważne?
Jak sprawdzić klasę 1 w praktyce?
Jeśli kupujesz urządzenie od renomowanego dostawcy – zapytaj o:
- deklarację zgodności z normami UE,
- projekt systemu zabezpieczeń,
- szczegóły dotyczące testów szczelności promieniowania,
- możliwość audytu lub testu na miejscu.
Dobrym punktem wyjścia jest skorzystanie z oferty firm, które specjalizują się w systemach laserowych i bezpieczeństwie pracy, takich jak np. dystrybutorzy Precitec czy producenci zintegrowanych systemów klasy 1 jak EVOSYS.
